Stereotyp łączący pieniądze i Żydów trwa w europejskim imaginarium od wieków średnich. Do jego zakorzenienia przyczyniła się literatura zawłaszczana przez ideologów; literatura próbowała także z nim polemizować. Niestety, nie uchroniła ludzi przed Zagładą ani ich mienia przed grabieżą. Odpowiedzi na pytanie o to, czy stereotyp Żyda jako lichwiarza zmienił się po Zagładzie, są wstrząsające, sięgają poza literackie zmyślenie, dotykają spraw ludzkich.

Antologia stanowi ważny wkład w rozumienie historii polsko-żydowskiej. Wykracza poza paradygmaty „współistnienia” i „antysemityzmu” i ukazuje – co jest zadaniem humanistyki – co działo się i dzieje w sferze duchowej.

Maciej Tomal

W polskiej literaturze przedmiotu nie ma jeszcze ani takiej, ani podobnej książki. Warto po nią sięgać także dla zaproponowanej metody eseistycznego rozczytywania literackich kontekstów: mocne, błyskotliwe zestawienia, siła pomysłów, sarkazm. To wszystko czyni czytelniczki i czytelników tomu obywatelsko zobowiązanymi, by o problemie ekonomii i Żydów myśleć dalej.

Marta Tomczok

Projekt okładki: Lucyna Talejko-Kwiatkowska