„Kim był Antoni Jaźwiński? Znawcą nauk ścislych, filozofem, poliglotą, kapitanem artylerii, czy tylko – a może przede wszystkim – wynalazcą głośnej metody? Z perspektywy niemal dwóch stuleci jego życiorys zdaje się nierozerwalnie związany z realizacją wyznaczonego celu. Szlak, którym Jaźwiński podążał, promując i doskonaląc metodę zapamiętywania, wiódł przez ważne ośrodki ówczesnej Europy. W wielu miejscach jego koncepcja spotkała się z uznaniem, o czym świadczą materiały drukowane w kilku językach oraz liczne grono współpracowników i naśladowców. Wśród nich szczególną rolę odegrali Józef Bem i Feliks Napoleon Żaba. Wprawdzie ich prace nad udoskonaleniem metody miały charakter kosmetyczny, jednak godna podziwu była determinacja w propagowaniu rozwiązań, które znalazły zastosowanie w szkolnictwie francuskim, ponadto wzbudziły zainteresowanie za Oceanem – w Brazylii, Stanach Zjednoczonych i Kanadzie”.

Zakończenie