Jak pisze Przemysław Czapliński: niniejsza książka „pokazuje […], jak sarmacki pierwowzór znika, roztapia się i przekształca w kolejnych mutacjach; jak wchodzi w najdziwniejsze wojny z nowoczesnością, by po chwili wyłonić się jako jej sojusznik; jak trwa w kulturze, zawdzięczając swoją długowieczność podstawowej dynamice nakierowanej na radzenie sobie z obcością - dynamice, co paradoksalne, identycznej z nowoczesną. [...] Więc o tym także jest ta książka - o nowoczesności, która rozumie siebie tylko dzięki oporowi stawianemu przez tradycję, o przeszłości, która zawsze jest wytworem naszych potrzeb i pragnień, a także o przyszłości, z której znika dający dotąd oparcie konflikt nowoczesności z sarmatyzmem”.