W 1504 roku w krakowskiej oficynie Kaspra Hochfedera ukazało się dzieło bernardyna Jana Szklarka. Ozdobione czterdziestoma drzeworytami Opusculum de arte memorativa to szczytowe osiągnięcie średniowiecznej sztuki pamięci w Polsce. Ten bardzo wczesny druk polski stanowi ważne źródło do badań nad nauczaniem w średniowiecznej Polsce oraz fascynujący zbiór średniowiecznych przepisów na środki usprawniające pamięć. Zdziwienie budzi to, że dotąd nie zainteresował on żadnego badacza polskich wieków średnich. Niniejsza książka jest pierwszą próbą przedstawienia mnemotechniki w Polsce średniowiecznej, co, przy braku jakichkolwiek rodzimych wzorów, stawia jej autora przed trudnym zadaniem. Choć ostatnie badania, szczególnie prowadzone na Zachodzie, pokazały inne, ważne oblicze artis memorative, trudności przysporzył fakt, iż dotąd nie sporządzono szczegółowego komentarza do przekładu jakiegokolwiek całego łacińskiego traktatu o sztuce pamięci (dodajmy – średniowiecznego). Dotychczasowe edycje traktatów łacińskich pozbawione były wnikliwych przypisów odnoszących się do treści, zaś prace z literatury przedmiotu omawiające treść, z reguły pozbawione były tekstu oryginalnego. Pragnieniem autora było udostępnienie czytelnikowi zarówno tekstu oryginalnego, przekładu z komentarzem, jak i ogólnego wstępu, umożliwiającego zrozumienie traktatu.

Ze wstępu