Oddana do rąk Czytelnika książka jest efektem namysłu nad krytyką literacką jako zagadnieniem niewyczerpanym. Dziedzina ta, której profesjonalizacja nastąpiła w epoce pozytywizmu i Młodej Polski, była immanentną cechą życia literackiego, decydowała o wartości dzieł oraz ich autorów, sama niekiedy wprowadzała estetyczno-literackie rozwiązania, aż w końcu rozstrzygała o żywotności lub odchodzeniu formacji literackich.

Zebrane w książce artykuły stanowią plon spotkania w ramach konferencji zorganizowanej przez członków Koła Naukowego „Cykliści i Findesiecliści” działającego przy Zakładzie Literatury Pozytywizmu i Młodej Polski w Instytucie Filologii Polskiej UAM. Zgromadzone w niniejszym tomie studia najlepiej zaświadczają o tym, że oprócz perspektywy całościowej, syntetyzującej, krytyka literacka stale domaga się licznych uzupełnień źródłowych, reinterpretacji oraz uściśleń. Autorzy świadomie nie próbują ujmować zjawisk historycznoliterackich panoramicznie, lecz w mikroskali rozpoznają poszczególne problemy dotychczas niedostatecznie opisane.